Centrum logopedyczne Meritum

Wpływ powyższych czynników na dojrzewający układ nerwowy zależy przede wszystkim od momentu ich zadziałania. Wyróżnia się bowiem w czasie rozwoju momenty, w których organizm jest bardziej wrażliwy na określone bodźce i jednocześnie bardziej też podatny na negatywne czynniki środowiskowe. 

Okresy te nazywane są okresami krytycznymi. Badania wykazują, że najbardziej wrażliwe okresy przypadają na pierwszy trymestr ciąży. Czynniki patogenne działające w pierwszych trzech tygodniach życia płodowego prowadzą zwykle do obumarcia zarodka. W kolejnych dwóch miesiącach powodują głównie zmiany morfologiczne i funkcjonalne. Doprowadzić to może do braku wytworzenia się narządów (agenezji) lub zwiększenia ilości komórek (hiperplazji).  W kolejnych trymestrach płód jest już mniej wrażliwy na działanie powyższych czynników. Należy jednak podkreślić, że nie bez znaczenia są zarówno natężenie czynników szkodliwych, jak i czas jego oddziaływania na płód. Nawet czynnik  o niewielkim natężeniu, działający stosunkowo krótko może doprowadzić do anomalii  w obrębie układu nerwowego. Ich następstwem są zwykle, występujące już we wczesnym dzieciństwie, symptomy zakłóceń rozwojowych, przejawiających się jako opóźnienia rozwoju psychoruchowego w tym również szeroko rozumiane trudności w uczeniu się. Dlatego tak ważna jest znajomość prawidłowego rozwoju dziecka oraz badania okresowe niemowląt, które pomogą ocenić poziom rozwoju dziecka i na wczesnym etapie rozpocząć ewentualną rehabilitację lub terapię dziecka. Tylko wcześnie podjęta terapia daje dziecku możliwość przezwyciężenia trudności. Jest to związane z plastycznością mózgu, która jest najlepsza do 2 – 3 roku życia i utrzymuje się na wysokim poziomie do ok. 6 roku życia. Te lata są więc kluczowe dla wspomagania zaburzonego rozwoju.