Opóźniony rozwój mowy.
Skąd wiedzieć, że mamy powód do niepokoju?
Według przyjętych wskaźników uważa się, żę poważny stopień opóźnienia rozwoju mowy (ORM) jest wtedy, gdy mowa dziecka:
-
rocznego jest na poziomie dziecka półrocznego (dziecko jedynie gaworzy);
-
2 – letnie jest na poziomie mowy dziecka rocznego (wymawia kilka słów);
-
3 – letniego jest na poziomie mowy dziecka 1,5 rocznego (tworzy jedynie równoważniki zdań, a słownictwo jest na poziomie dziecka 1,5 rocznego);
-
4 – letniego jest na poziomie mowy dziecka 2 – letniego (formułuje zdania proste, słownictwo czynne jest na poziomie dziecka 2 – letniego, tj. około 300 słów);
-
5 – letniego jest na poziomie mowy dziecka 2,5 – letniego (nadal zdania proste, słownictwo na poziomie dziecka w wieku 2,5 lat);
-
6 – letniego jest na poziomie dziecka 3 – letniego (pojawiają się zdania złożone, dziecko wymawia 1000-1500 słów);
-
7 – letniego jest na poziomie mowy dziecka 3,5 – letniego.
Lżejszy stopień opóźnionego rozwoju mowy jest wtedy, gdy występuje mniejsze odchylenie czasowe w pojawianiu się kolejnych stadiów rozwojowych mowy. Według H. Spionek lekki stopień opóźnienia rozwoju mowy można stwierdzić wówczas, gdy mowa dziecka 2 – letniego jest na poziomie rozwoju dziecka 1,5 rocznego lub gdy u 7 – 8 – latka rozwój mowy jest charakterystyczny dla dzieci 5 – 6 – letnich.
Oprócz typowego opóźnienia rozwoju mowy, w tym również rozumienia, obserwuje się problemy z przetwarzaniem informacji, które do niego kierujemy oraz zaburzenia ekspresji słownej czy płynności mowy. Charakterystyczne są również omówienia, spowodowane trudnościami w przypominaniu sobie określonych słów, a także błędne używanie zaimków.
Przyczyn opóźnionego rozwoju mowy u dzieci z ABD jest wiele i należy podkreślić, iż są one ze sobą ściśle powiązane. Zalicza się do nich :
-
nieprawidłowe napięcie mięśniowe;
-
nieprawidłową praksję, w tym nieprawidłową praksję oralną;
-
zaburzenia koordynacji słuchowo-ruchowej i/lub wzrokowo-ruchowej oraz słuchowo-ruchowo-językowej;
-
zaburzenia czucia głębokiego (priopriocepcji) oraz powierzchniowego (nieprawidłowości w modulacji i rozróżnianiu bodźców dotykowych);
-
przetrwałe/niezintegrowane odruchy niemowlęce, które prowadzą do nieprawidłowego wykonywania czynności fizjologicznych (oddychanie, połykanie, żucie), blokują mięśnie i właściwą pracę twarzo-czaszki (negatywnie wpływają na rozwój mowy i artykulacji) oraz przyczyniają się nabywania nieprawidłowych wzorców ruchowych i wad postawy.